İlk Seferde Onay Alan Araç Projesi İçin Pratik Rehber

Araçlarda yapılan her tadilat ve dönüşüm, trafikte güvenliği ve mevzuata uygunluğu doğrudan etkiler. Türkiye’de bu tür işlemler için Araç Projesi hazırlanması ve TSE tarafından onaylanması zorunludur. Peki, proje hazırlarken nelere dikkat edilmeli? Evrakları nasıl eksiksiz toplarız? TÜVTÜRK muayenesinde nelere bakılır? Bu yazıda adım adım süreci anlatıyoruz.

Araç Projesi Nedir ve Hangi Durumlarda Zorunludur?

Araç projesi, yapılan tadilatın veya dönüşümün yasal çerçevede uygun olduğunu belgeleyen teknik rapordur.
Zorunlu olduğu başlıca durumlar:

• Motor değişimi veya silindir hacmi değişiklikleri

• Karoser üzerinde yapılan tadilatlar (kamyonet → minibüs, van → karavan dönüşümü vb.)

• Dingil, süspansiyon, fren sistemi gibi kritik parçaların değiştirilmesi

• LPG, CNG veya elektrik dönüşümleri

• Engelli aparat montajları (elden gaz-fren, rampa, lift vb.)

Her tadilat kendi teknik çizimi, malzeme sertifikası ve montaj raporuyla belgelendirilir. Projesiz yapılan tadilatlar muayenede reddedilir ve ciddi cezalar doğurur.

Kapsam Tanımı: Neyi Değiştirdiğini Netleştir

Araç projesi hazırlarken ilk adım tadilatın kapsamını doğru tanımlamaktır. Örneğin:

• “Minibüsün camlı van’a dönüşümü”

• “Panelvanın karavana çevrilmesi”

• “Benzinli aracın LPG sistemine geçirilmesi”

Kapsam yanlış tanımlanırsa TSE dosyası eksik olur ve proje geri çevrilir.

Evrak Checklist: Olmazsa Olmaz Belgeler

Araç projesi için dosyanın içinde şu belgeler mutlaka bulunmalıdır:

• Ruhsat fotokopisi

• Aracın mevcut fotoğrafları (ön, arka, yan, iç)

• Yapılan tadilatın faturası ve montaj belgesi

• Kullanılan malzemelerin TSE uygunluk belgeleri / CE sertifikaları

• Teknik çizimler (yerleşim planı, ölçüler, bağlantı noktaları)

Pratik ipucu: Belgeleri baştan dijitalle taratıp PDF halinde saklamak, süreci hızlandırır.

TSE Beklentileri: Ölçüm, Malzeme ve Yerleşim

TSE mühendisleri projeyi incelerken şunlara odaklanır:

• Ölçüler: Dingil mesafesi, yükseklik, uzunluk sınırları aşılmamalı.

• Malzeme: Kullanılan profil, sac, aparat sertifikalı olmalı.

• Yerleşim: Emniyet kemeri, koltuk sabitlemeleri, kapı erişimleri mevzuata uygun olmalı.

• Görsellik: Kaynak ve bağlantı noktaları temiz ve sağlam yapılmış olmalı.

Küçük gibi görünen bir hata (örneğin kemer sabitleme vidasının yanlış konumu) dahi red sebebidir.

TÜVTÜRK Öncesi Teknik Kontrol Listesi

Tadilat tamamlandıktan sonra TSE onayı alınır ve araç TÜVTÜRK’e yönlendirilir.
Muayenede dikkat edilen başlıca noktalar:

• Fren, direksiyon ve süspansiyon kontrolleri

• Elektrik aksamı ve aydınlatmalar

• Şasi numarası görünürlüğü

• Araç tadilat belgesinin dosya ile uyumu

Burada amaç, yapılan değişikliğin güvenliği tehlikeye atmadığını doğrulamaktır.

Sık Sorulan Sorular

1. Proje hazırlamak ne kadar sürer?
Ortalama 3–5 iş günü içinde proje hazırlanır, tadilatın büyüklüğüne göre değişir.

2. Maliyet nedir?
Küçük aparat montajları birkaç bin TL iken, karavan dönüşümü gibi kapsamlı projelerde 100.000 TL’yi aşabilir.

3. Her tadilat için proje gerekir mi?
Hayır. Örneğin ses sistemi eklemek veya koltuk kılıfı değiştirmek proje gerektirmez. Ancak aracın sınıfını, güvenliğini veya kapasitesini değiştiren işlemler mutlaka proje ister.

Örnek Senaryo: Panelvan → Karavan

Bir panelvan aracı karavana dönüştürdüğünüzde:

• İç yerleşim planı (yatak, mutfak, masa) çizilir.

• Elektrik ve su tesisatı belgelenir.

• Ağırlık dağılımı hesaplanır.

• TSE onayından sonra ruhsata “Karavan” işlenir.

Tadilatlı fakat ruhsata işlenmemiş karavanlar muayeneden geçmez.

Sonuç: İlk Seferde Onay İçin 3 Altın Kural

1. Belgeleri eksiksiz topla – Faturasız veya sertifikasız hiçbir malzeme kabul edilmez.

2. Ölçülere dikkat et – Yükseklik, uzunluk ve ağırlık limitlerini kontrol et.

3. Proje uzmanıyla çalış – Tecrübeli mühendis desteği onay süresini yarı yarıya kısaltır.